DE TOERNOOIEN
Periode 1850 t/m 1859
Over de periode
In Groningen wordt eind 1852 de lijn van de voorafgaande jaren weer opgepakt. Niet van harte, in de jaren 1855, 56 en 57 is het nog rustig. Dit patroon is ook in Friesland zichtbaar, maar vanaf 1854 neemt het aantal toernooien daar sterk toe. Deze periode huisvest ook een toernooi in Drenthe, andere wedstrijden in de 19e eeuw daar zijn nog niet gevonden.
Zoals eerder gesteld is een verklaring voor het uitblijven van toernooien in Nood-Holland in de periode 1843-1869 niet makkelijk te geven. Op politiek- en economischgebied keert de rust wat terug. Wel zien we het schaakspel dominant worden voor de gegoede burgerij en hoger. Verenigingen worden opgericht, het blad ‘Sissa’ heeft een vaste plaats verworven, buitenlandse schakers bezoeken Nederland (Klaas de Heer speelt mee) en in 1851 organiseert de schaakclub in Nijmegen een groot nationaal toernooi en genereert daarmee behoorlijk wat publiciteit in de dagbladen.
De kranten die in dit tijdvak verschenen komen uit Amsterdam, Alkmaar, Groningen, Haarlem, Purmerend en Schagen en zijn volledig doorgenomen. Rotterdam is nog niet volledig beschikbaar[1].
De lokale kranten in Groningen zijn nog niet doorgenomen zodat het aantal toernooien wel zal toenemen, en dan spreken we maar niet over de verloren gegane kranten en de wedstrijden die de pers niet haalden.
Over de toernooien[2]
Over de wedstrijdvorm, inleggeld, het materiaal etc. opnieuw geen duidelijk uitsluitsel, hoewel het verslag Termuntenzijl/1853 wel een verwijzing bevat naar het ‘robber-systeem’. Damborden komen nog steeds voor als prijs en premie, maar gebruiksvoorwerpen en zilver zijn in opmars. De aangewezen periode om te dammen loopt van december t.m. maart.
In de advertentie[3] zien we steeds het 64-ruiten bord; een aanhef, de plaats, de kastelein, dag en datum, tijdstip aangifte en start van de partij en, een uitzondering daargelaten, de prijs en premie.
De uitslagen vinden steeds vaker een weg naar de krant en dat geeft informatie over de spelers en plaatsen, zodat we ook verbanden kunnen leggen wie uit welke plaats welke toernooien bezocht en wie tot de top behoorden. Dat de spelers uit vele plaatsen komen bewijst Onderdendam/1853. De spelers komen uit 11 verschillende dorpen. Gelukkig verlopen de wedstrijden in beste vriendschap en volgens de berichtgeving spelen de meest beroemde dammers mee.
[1] | Per 01.09.2018 zijn alle kranten in Delpher/KB en de startpagina krantenhistorisch doorgenomen. |
[2] | Opnieuw gidsen H. v.d. Nap en G. Doornbos ons door het Groninger damlandschap. Maar wat de één wel vindt, vindt de ander niet, wordt over het hoofd gezien. Zelfs na diverse bezoeken is nog niet alles gevonden. Bij de wedstrijden wordt dit vermeldt. Alleen via KB/Delpher kan uiteindelijk een totaaloverzicht gemaakt worden. |
[3] | De afbeeldingen zijn niet geweldig van kwaliteit. Afdrukken van een microfiche heeft zijn beperkingen. Na publicatie in Delpher/KB zal dit worden aangepast. |