DE TOERNOOIEN

Periode 1870 t/m 1879

Over de periode
Na een interval van 26 jaar vindt in Noord-Holland, Purmerend, een damtoernooi plaats. Omdat het zoeken naar advertenties in de Provinciaal Groninger Courant voor deze periode is uitgevoerd, mei/juni 2019, zien we nu niet alleen wedstrijden uit Noord- en Zuidholland maar ook uit Groningen. Het aantal wedstrijden valt daar echter ver terug ten opzichte van de jaren 1860-1869.  Topwedstrijden zien we in Zuidholland  … de absolute top verschijnt daar achter het bord.

De maatschappij is zich verder aan het ontwikkelen. De transportmiddelen, trein!, beslaan een steeds groter gebied waardoor reizen eenvoudiger wordt. Ook het verzenden van post raakt meer en meer in gebruik en wordt goedkoper. Door het opheffen van het ‘dagbladzegel’ in 1869 verschijnen er steeds meer kranten en daalt de prijs van een abonnement.
In dit tijdvak kent het schaakspel een lichte terugval[1], het damspel keert sterk terug en de spelers verplaatsen zich voor het eerst aantoonbaar over de provinciegrenzen. In Friesland zien we tegelijkertijd een terugval in het aantal toernooien, de hoogtijdagen uit 1855/1870 keren daar niet meer terug. 
In Noord-Holland is Klaas de Heer onbetwist de sterkste speler, maar laat zich weinig zien in Zuid-Holland.
Aris de Heer overlijdt in 1874.

Over de toernooien
Na een paar regionale toernooien in Noord-Holland barst het geweld opeens los in een onverwachtse hoek: ten zuidwesten van Rotterdam blijken twee damclubs te bestaan die niet alleen contacten weten te leggen met de spelers in de regio Rotterdam maar ook met de spelers in Amsterdam en de Beemster. Het lijkt er wel op alsof er al een soort van organisatie bestond met een database van spelers die men kon benaderen. Net zo plotseling als deze twee laatstgenoemde clubs ten tonele verschijnen, zo abrupt verdwijnen zij in het niet. 

Purmerend1870 bijt de spits af en kan worden beschouwd als het laatste ‘grote’ toernooi waarin de spelers elkaar nog via matches bekampen. In Purmerend1877 zien we voor het eerst een ‘rondtoernooi’. 
Ondanks de nabijheid van de sterke spelers uit de Beemster en de Schermer, valt het aantal toernooien in de regio Purmerend tegen. Vanaf 1854, eerste verschijningsjaar van een krant in Purmerend, tot 1880 zijn slechts twee advertenties gevonden in de kranten uit Purmerend. Troffen de spelers elkaar wekelijks tijdens de veemarkt en bestond er daarom minder behoefte aan het organiseren van een toernooi? Gaf de clubavond in Middenbeemster voldoende competitie waardoor er geen behoefte aan een toernooi was?

De toernooien in Alblasserdam en Ridderkerk trekken ook spelers uit Noord-Holland. Advertenties zijn te vinden in het Algemeen Handelsblad, Amsterdam en  een berichtje naar de damclub In Middenbeemster zou al voldoende zijn. Deze toernooien tonen ook opeens aan dat het damspel in de ‘betere kringen’ en niet alleen in de boerenstand, wordt gewaardeerd.
In Hoogkarspel vinden twee toernooien plaats en in 2008 kwam eindelijk informatie over het toernooi in Wieringerwaard, al genoemd in HetDamspel 1906/maart, aan het licht. In Groningen een flinke terugval, maar het spel houdt stand en dat zien we ook in de jaren 1880/1899.
We nemen aan dat de organisator over voldoende materiaal beschikte. Hoe men een begrenzing aan de bedenktijd stelde is niet bekend, het spelen met een klok vond pas veel later ingang. Voor de puntentelling gebruikte men 1, ½ en 0. 
In Zuid-Holland is het heffen van inleggeld een ‘gewone’ zaak. Twee gulden is een fors bedrag (Ridderkerk1878).