Woord vooraf... of terugblik?
Excelsior, de niet meer bestaande damvereniging (6 januari 1906 – 16 mei 2006).
Excelsior, een damvereniging, die weerstand bood aan de crisisjaren in het begin van de 20e eeuw, aan welvaart, aan wederopbouw en aan de opkomst van de automatisering, moet wel diep geworteld zijn geweest in haar samenleving.
Niet de intentie om een 100-jarige damhistorie mee af te doen; veeleer om de geschiedenis van deze damclub af te zetten tegen de maatschappelijke achtergrond.
De 8 Waddinxveners, die in 1906 aan de wieg stonden van onze damclub, konden op een beperkt aantal liefhebbers een beroep doen. Zo’n 3000 inwoners telde ons Waddinxveen. De meesten verdienden hun brood in de land- en tuinbouw en in de meubelindustrie. Een deel van de dammers is afkomstig uit de laatste categorie. Het dambord is een meubelstuk?
Als je de foto uit 1912 (foto) bekijkt, zou je eerder aan 21 respectabele ambtenaren denken dan aan agrariërs of meubelmakers. Ze lijken wel heel erg streng kijkend op deze foto, maar het zal door hun gevoel voor stijl, hun trots en ordelijkheid, zijn gekomen.
Die trots had te maken met het bezoek van Herman Hoogland, Nederlands eerste wereldkampioen dammen, aan Excelsior in Waddinxveen. Een staaltje ondernemingsgeest van de bestuurders uit die tijd. Excelsior was al actief vanaf de oprichting. Zij was betrokken bij de oprichting van de Nationale Dambond en bij een damclub in Bodegraven.
En samen met de oudste damvereniging van Nederland, het Rotterdamse “Constant”, gaf de damclub in 1907 mede de eerste aanzet tot het bondsorgaan “De Damkunst”.
Belangrijke pijlers, waarop de damclub is gebouwd, liggen in de historie verankerd.
Het gevoel voor orde, regelmaat en discipline, dat de spelregels oplegt, werkt vanzelf door bij de dammers. En het gevoel voor traditie, stug doorgaan en doorzetten.
Het is de verdienste van het damspel zelf met zijn oneindig veel varianten - in een strak en toch eenvoudig spelreglement gevat - dat dit mogelijk maakt.
Door onderlinge vriendschap - het meest samenbindend element - is in de beginfase met glans veel tegenspoed overwonnen. Brand bij de secretaris 7 jaren na de oprichting en de crisisjaren. En in de latere periode bij veel leden veel betrokkenheid om het gezamenlijk belang van de vereniging te dienen. De club had altijd enthousiasme in haar midden om het verenigingswerk goed te laten functioneren. Intern, maar zeker ook naar buiten. Binnen de dambond oogstte “ons” Excelsior veel waardering en aanzien. Leeftijdsopbouw en vertrek van sterkere leden naar andere verenigingen tastten uiteindelijk de levensvatbaarheid aan.
Na opheffing werd het batig saldo aangewend voor het jaarlijks schooldamtoernooi.
Daartoe is een “Comité Schooldammen” ingesteld.
Dat Waddinxveens schooldamtoernooi werd in 2014 al weer voor de 8e keer en in totaal voor de 42e keer georganiseerd en gespeeld.
Een ultieme ZET om het dammen als cultuurgoed te bewaren onder vooral scholieren.
Dammen vereist nadenken en concentratie, bevordert rekenen, combineren en inzicht.
Kortom, de pedagogische waarde van het damspel staat buiten kijf!
Waddinxveen, 23 juni 2014
Cor Barelds en Gert Dankers Ex-bestuursleden en spelers “Excelsior”