Een Damblad / DAMBORD
In tegenstelling tot Frankrijk heeft Nederland in de 19e eeuw maar één damblad gekend. Omdat het blad gevuld zou worden door bijdrage van Nederlandse- en Fransemeesters, verscheen in La Gazette du Jeu de Dames van februari 1889 een artikel over dit blad waarvan, door een tegenvallende belangstelling, waarschijnlijk maar 1 nummer verschenen is. In Nederland werd op de volgende wijze aandacht voor het blad gevraagd:
Purmerender Courant 22.12.1888
DAMBORD Nederlands Maandschrift voor het Dambord. Onder redactie van Nederl. en Fransche meesters. Elke maand verschijnt eene aflev. Bevattende 6 bladz. Theorie, 12 eindpartijen of Damzetten, 2 a 3 gespeelde partijen, 4 a 6 probleems. Het verlangen om goed speler te worden, doet dikwijls vragen naar goede handleidingen; in die behoefte wordt met dit maandschrift voorzien. Prijs p. jaarg. Nlg 3,00 franco p. post nlg 3,25. De Uitgever W, van Gulick ’s Bosch-Zwolle |
Een exemplaar van het maandschrift is nog niet gevonden. Naspeuringen in Den Bosch en Zwolle naar de uitgever hebben niet veel opgeleverd. De uitgever plaatste advertenties in de volgende plaatsen/kranten die op de volgende data verschenen:
Amerongen Amersfoort Axel Enkhuizen Enschede Haarlem Heusden Hoorn Hoorn Leiden Nijmegen Purmerend Roermond Schagen Tilburg Venray Venlo |
De Amerongsche Courant Nieuwe Amersfoortsche Courant Axelsche Courant Enkhuizer Courant Twentsche Courant Nieuwe Haarlemsche Courant Niewsblad Heusden Nieuwe Hoornsche Courant Hoornsche Courant Leidsche Courant De Gelderlander Purmerender Courant Maas- en Roerbode Schager Courant Tilburgsche Courant Tilburgsche Courant Horst Peel- en Maasbode Venloosche Courant Nederlandsche Katholieke Stemmen, jrg. 10, 1888, nr. 53 30.12.1888 |
25.12.1888 22.12.1888 / 29.12.1888 22.12.1888 / 25.12.1888 / 29.12.1888 23.12.1888 / 04.01.1889 26.12.1888 21.12.1888 / 06.01.1889 22.12.1888 / 01.01.1889 22.12.1888 / 28.12.1888 26.12.1888 / 02.01.1889 / 09.01.1889 23.01.1889 / 06.02.1889 20.12.1888 23.12.1888 26.12.1888 / 02.01.1889 20.12.1888 / 22.12.1888 20.12.1888 22.12.1888 / 23.12.1888 / 01.01.1889 22.12.1888 / 23.12.1889 22.12.1888 / 29.12.1888 / 05.01.1889 / 12.01.1889 / 19.01.1889 / 26.01.1889 / 02.02.1889 / 09.02.1889 15.12.1888 / 05.01.1889 / 19.01.1889 26.01.1889 22.12.1888 |
Een intensieve reclamecampagne, maar ‘vergat’ hij de volgende steden: Alkmaar, Gouda, Groningen, Leeuwarden, Schiedam, Utrecht, Zaandam[1]? Ook in de kranten die op de Zeeuwse eilanden verschenen, met uitzondering van de Axelsche Courant, en in Den Helder en Texel is geen advertentie te vinden. De overdaad in Limburg is opvallend. Waarschijnlijk plaatste hij bewust geen advertenties in Amsterdam en Rotterdam, immers, via de bekende kanalen kon hij de dammers in deze plaatsen op de hoogte stellen, maar er zijn geen gegevens overgeleverd die hier meer duidelijkheid over verschaffen.
Er lijkt echter ook een link te zijn met E.G. Dettmeijer. W. Hoekstra schrijft in zijn damrubriek in De Avondpost van 21.06.1925 de volgende tekst:
Over de uitgever W. van Gulick is in het stadsarchief van Den Bosch niet veel te vinden. In de bibliotheek van het stadsarchief bevinden zich twee boeken uitgegeven door van Gulick. Het was een uitgever van vooral katholieke werken. Het adresboek van ’s-Hertogenbosch uit 1889 maakt melding van een boekhandel W. van Gulick, gevestigd op de Schapenmarkt. Waarschijnlijk is dit ook de uitgever, een combinatie die we vroeger vaker tegenkomen.
[1] Onderzoek afgesloten per 21.12.2021. Alleen kranten op KB/Delpher zijn doorzocht.
Het artikel in La Gazette du Jeu de Dames, febr. 1889-no.13, luidt als volgt:
NOUVELLES
Il vient de paraitre en Hollande un journal s’occucupant uniquement du Jeu de Dames. Ce journal est mensuel et porte te nom : Het Dambord. Nous le recommendons très chaleureusement à nos abonnés et reproduisons ci-dessous la traduction de son premier article.
Le Jeu de Dames (Jeu Polonais) est, comme le Jeu d’Echces, un jeu de pur calcul, dans lequel le hasrad ou la chance ne décident de rien, et où tout dépend de l’habilité plus ou moins grande du joueur ; il n’a d’autre aiguillon que l’amourpropre, lequel est aussi flatté par le gain de la partie qu’il est humilié par la petre.
Le désir du devenir bon joueur fait naturellement rechercher les bons traités. Nous n’avons, dans notre lanque, que celui de Van Embden, qui a été réédité en 1848, et celui de Van Luicks, qui a paru en 1836. Mais ils sont l’un et l’autre très incomplets.
Un article élogieux publié par moi dansd la Gazette universelle illustrée, < Uber Land und Meer,> a attiré l’attention sur l’ouvrage < Le Damier, > de M.G. Balédent, d’Amiens. J’ai dit aux lecteurs de ce journal, et je le redis encore : < Il n’a jamais paru de plus bel ouvrage sur le Jeu de Dames.> Balédent y a rassamblé tous les fasis connus, et un quelque sorte toute la science du Jeu de Dames. Son ouvrage contient environ 8,000 fins de parties et problèmes.
Les bons joueurs de Dames à Polonaise sont encore trop peu nombreux dans notre pays, bien que plusieurs personnes assurent que c’est en Hollande que ce jeu a pris naissance. Le désir de pousser à la propagation du noble Jeu Polonais, ou plutôt de fournir à tout le monde le moyen d’apprendre à le jouer avec art (et non pas seulement à pousser des pions), m’a amené à publier un journal mensuel hollandais sur le Jeu de Dames. En ce qui concerne la partie théorique, je me servirai principalement du < Damier, > et pour le reste j’aurai recours aux lumières de différents maîtres hollandais et français. Pour récompenser les meilleures des pròblemes qui seront publiés, nous offrirons gratuitement en prime les 1er et 2e volumes du < Damier, : dont la valeur est de 24 francs, et, en outre, trois ou quatre prix, suivant l’état plus ou moins florissant de notre journal mensuel.
Conditions de la Publication :
Chaque moins paraît une livraison contenant 6 pages de théorie, 12 finds de partie ou coups de dames, 2 à 3 parties jouées, 4 à 6 problèmes, etc.
Le prix, pour un an, est de 3 francs ; - franco par la poste, 3fr.25.
On ne vend pas de livraison séparée.
L’Editeur W. VAN GULICK, ’s-Bosch-Zwolle.

![]() |
![]() |
|
Venloosche Courant 15.12.1888 | Leidsche Courant 20.12.1888 | |
![]() |
![]() |
|
Schager Courant 20.12.1888 | Nieuwe Haarlemsche Courant 21.12.1888 en 06.01.1889 | |
![]() |
![]() |
|
Axelsche Courant 22.12.1888 | Nieuwsblad Heusden 22.12.1888 + 01.01.1889 | |
![]() |
![]() |
|
Purmerender Courant 22.12.1888 | Hoornsche Courant 23.12.1888 | |
![]() |
![]() |
|
Amerongsche Courant 25.12.1888 | Enkhuizer Courant 23.12.1888 | |
![]() |
![]() |
|
Nieuwe Amersfoortsche Courant 22.12.1888 | Nieuwe Hoornsche Courant 22.12.1888 | |
![]() |
![]() |
|
Twentsche Courant 26.12.1888 | Nederlandse Katholieke Stemmen; weekblad, jrg. 10, 1888, nr. 53, 30.12.1888 |
|
![]() |
![]() |
|
Tilburgsche Courant 01.01.1889 | Nieuwe Tilburgsche Courant 01.01.1889 | |
![]() |
||
Peel- en Maasbode 02.02.1889 |